Bạn muốn tầm soát ung thư hay sàng lọc ung thư để phát hiện sớm ung thư từ đó giúp cho việc điều trị ung thư được dễ dàng hơn, nhằm kéo dài tuổi thọ nếu chẳng may bị mắc ung thư?
Tuy nhiên hiện tại bạn đang có khá nhiều thắc mắc cần được giải đáp, chẳng hạn:
- Tầm soát ung thư là gì? Mục đích của việc tầm soát hay sàng lọc ung thư là gì?
- Những ai nên thực hiện sàng lọc để phát sớm ung thư?
- Việc tầm soát ung thư đem lại những lợi ích gì? Có giúp kéo dài tuổi thọ của người bị mắc ung thư không?
- Tầm soát ung thư được thực hiện như thế nào? Có những bệnh ung thư nào có thể được phát hiện sớm bằng các xét nghiệm sàng lọc?
- Nên thực hiện tầm soát ung thư ở đâu? Chi phí bao nhiêu?
Trong bài viết này hãy cùng mình tìm hiểu để trả lời các thắc mắc trên!
Tầm soát ung thư là gì? Mục đích của nó là gì?
Sàng lọc ung thư hay tầm soát ung thư là việc phát hiện ung thư trước khi một người có bất kỳ triệu chứng nào. Hiểu đơn giản là bạn đang cảm thấy cơ thể hoàn toàn bình thường nhưng vẫn tiến hành khám bệnh, làm xét nghiệm để tìm xem liệu bạn có bị mắc ung thư hay không.
Xét nghiệm sàng lọc có thể giúp tìm ra ung thư ở giai đoạn đầu, trước khi các triệu chứng xuất hiện. Khi mô bất thường hoặc ung thư được phát hiện sớm, có thể dễ dàng điều trị hoặc chữa khỏi hơn. Vào thời điểm các triệu chứng đã xuất hiện, ung thư có thể đã phát triển và lan rộng. Điều này có thể làm cho ung thư khó điều trị hoặc khó chữa khỏi.
Mục đích chính của việc sàng lọc ung thư là:
- Tìm ung thư trước khi các triệu chứng xuất hiện
- Phát hiện sớm ung thư sẽ giúp việc điều trị và chữa khỏi trở nên dễ dàng hơn
- Giảm khả năng tử vong do ung thư
- Giảm số người mắc bệnh
Một số điểm quan trọng về tầm soát ung thư bạn cần nhớ:
- Một số xét nghiệm sàng lọc ung thư có thể gây ra những rủi ro: Điều quan trọng là bạn cần biết rủi ro đó là gì và xét nghiệm sàng lọc đó có thực sự đem lại hiệu quả không
- Kết quả sàng lọc có thể là dương tính giả: Có nghĩa là bạn không bị ung thư nhưng kết quả lại trả lời là có ung thư. Một kết quả dương tính giả có thể gây ra sự lo lắng cho người bệnh và kéo theo đó là rất nhiều xét nghiệm hay điều trị không cần thiết
- Kết quả sàng lọc có thể là âm tính giả: Có nghĩa là bạn bị ung thư nhưng kết quả lại trả lời là không bị ung thư. Một kết quả âm tính giả có thể trì hoãn việc điều trị, chăm sóc y tế ngay cả khi bệnh nhân đã có triệu chứng.
- Xét nghiệm tầm soát ung thư không có nghĩa là chẩn đoán ung thư. Khi kết quả xét nghiệm sàng lọc bất thường bạn cần phải thực hiện nhiều xét nghiệm khác trước khi đưa ra chẩn đoán cuối cùng. Ví dụ: Chụp X-quang tuyến vú có thể thấy một khối u, nhưng nó có thể là ung thư hoặc không. Cần tiến hành làm sinh thiết để chắc chắn nó có phải ung thư hay không
Ai nên tiến hành tầm soát ung thư?
Những người có yếu tố nguy cơ mắc bệnh ung thư cần được tiến hành tầm soát ung thư. Một số xét nghiệm sàng lọc chỉ được tiến hành với những người có yếu tố nguy cơ với một số loại ung thư nhất định.
Những người có nguy cơ cao mắc bệnh ung thư bao gồm các đối tượng sau:
- Có tiền sử bị bệnh ung thư
- Có tiền sử gia đình bị bệnh ung thư
- Có một số gen đột biến có liên quan đến ung thư
- Tiếp xúc với tác nhân gây ung thư như: Khói thuốc lá, hóa chất độc hại tại nơi làm việc
- Có sự hình thành một cục máu đông mà không rõ lý do
- Tuổi cao
Tuy nhiên, bạn cần nhớ rằng: Có yếu tố nguy cơ không có nghĩa là bạn sẽ bị bệnh ung thư, không có yếu tố nguy cơ không có nghĩa là bạn sẽ không bị ung thư.
Tầm soát ung thư có giúp kéo dài tuổi thọ?
Chúng ta có thể khẳng định với nhau rằng: Một số bệnh ung thư khi được phát hiện ở giai đoạn đầu (trước khi các triệu chứng xuất hiện) có thể giúp giảm nguy cơ tử vong do các bệnh ung thư đó.
Đối với nhiều bệnh ung thư, cơ hội phục hồi phụ thuộc vào giai đoạn (số lượng hoặc sự lây lan của ung thư trong cơ thể) của bệnh ung thư khi được chẩn đoán. Ung thư được chẩn đoán ở giai đoạn sớm thường dễ điều trị hoặc chữa khỏi.
Các nghiên cứu về sàng lọc ung thư so sánh tỷ lệ tử vong của những người được sàng lọc một loại ung thư nhất định với tỷ lệ tử vong do ung thư ở những người không được sàng lọc. Một số xét nghiệm sàng lọc đã được chứng minh là hữu ích cả trong việc phát hiện ung thư sớm và giảm nguy cơ tử vong do các bệnh ung thư đó.
Các xét nghiệm đó bao gồm chụp quang tuyến vú cho ung thư vú và soi đại tràng sigma, xét nghiệm máu trong phân cho ung thư đại trực tràng. Các xét nghiệm khác được sử dụng vì chúng đã được chứng minh là tìm thấy một loại ung thư nhất định ở một số người trước khi có triệu chứng xuất hiện, nhưng chúng chưa được chứng minh là làm giảm nguy cơ tử vong do căn bệnh ung thư đó. Nếu một căn bệnh ung thư phát triển và lan rộng nhanh chóng, việc phát hiện sớm có thể không giúp người bệnh kéo dài được thời gian sống.
Các loại xét nghiệm sàng lọc ung thư
Mỗi loại ung thư có những xét nghiệm sàng lọc riêng. Một số loại ung thư hiện không có phương pháp sàng lọc hiệu quả. Dưới đây là những bệnh ung thư hiện đã có phương pháp sàng lọc hiệu quả:
Ung thư vú
- Chụp nhũ ảnh: Chụp nhũ ảnh là một loại tia X được thiết kế đặc biệt để kiểm tra vú. Những hình ảnh được tạo ra bởi chụp nhũ ảnh có thể cho thấy khối u hoặc bất thường ở vú. Những hình ảnh này được gọi là chụp quang tuyến vú.
- Khám lâm sàng vú: Các chuyên gia y tế sẽ nhìn và cảm nhận về bất kỳ thay đổi nào về kích thước hoặc hình dạng của vú.
- Tự kiểm tra vú: Bạn hoàn toàn có thể tự mình kiểm tra vú để phát hiện ra các bất thường trên vú. Nếu thấy có bất thường hãy đến gặp bác sĩ để kiểm tra
- Chụp cộng hưởng từ (MRI): Chụp MRI không thường xuyên được sử dụng để tầm soát ung thư vú. Nhưng nó có thể hữu ích cho những phụ nữ có nguy cơ mắc ung thư vú cao, những người có bộ ngực dày hoặc khi phát hiện một khối u trong khi khám vú.
Ung thư cổ tử cung
- Xét nghiệm papillomavirus ở người (HPV): Các tế bào được cạo từ bên ngoài cổ tử cung của phụ nữ. Những tế bào này được kiểm tra các chủng HPV cụ thể. Một số chủng HPV có liên quan mạnh mẽ đến việc tăng nguy cơ ung thư cổ tử cung. Thử nghiệm này có thể được thực hiện một mình hoặc kết hợp với xét nghiệm Pap.
- Xét nghiệm Pap: Xét nghiệm này cũng sử dụng các tế bào từ bên ngoài cổ tử cung của phụ nữ. Sau đó bác sĩ giải phẫu sẽ xác định xem có bất kỳ tế bào tiền ung thư hoặc ung thư nào không.
Ung thư đại trực tràng
- Nội soi đại tràng: Bác sĩ sẽ chèn một ống mềm, được gọi là ống nội soi vào trực tràng. Bác sĩ có thể kiểm tra toàn bộ đại tràng để xem có polyp hoặc ung thư không?
- Soi đại tràng sigma: Bác sĩ sử dụng một ống mềm, được chiếu sáng gọi là ống soi đại tràng để kiểm tra đại tràng dưới để phát hiện polyp và ung thư. Bác sĩ không thể kiểm tra phần trên của đại tràng bằng xét nghiệm này.
- Xét nghiệm máu trong phân (FOBT). Xét nghiệm này giúp tìm thấy máu trong phân, nó có thể là dấu hiệu của polyp hoặc ung thư
- Xét nghiệm DNA phân: Xét nghiệm này phân tích DNA từ mẫu phân của một người để tìm ung thư. Nó sử dụng các thay đổi DNA được tìm thấy trong polyp và ung thư để giúp bác sĩ quyết định xem có cần nội soi hay không.
Ung thư đầu và cổ
- Khám sức khỏe tổng quát: Nếu bạn cảm thấy bất thường ở cổ, bác sĩ sẽ nhìn vào mũi, cổ họng, miệng để kiểm tra xem có khối u không. Kiểm tra nha khoa thường xuyên cũng rất quan trọng để sàng lọc ung thư vùng đầu và cổ.
Ung thư phổi
- Chụp cắt lớp xoắn ốc hoặc xoắn ốc liều thấp (CT hoặc CAT): Máy CT – Scan sẽ chụp các hình ảnh bên trong cơ thể từ những góc độ khác nhau. Sau đó, một máy tính kết hợp những hình ảnh này thành một hình ảnh 3 chiều chi tiết để cho thấy bất kỳ khối u bất thường hoặc khối u.
Ung thư tuyến tiền liệt
- Thăm trực tràng: Là một xét nghiệm trong đó bác sĩ đưa ngón tay đã được bôi trơn vào trực tràng của người đàn ông và cảm nhận bề mặt của tuyến tiền liệt xem có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào không.
- Xét nghiệm kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt (PSA): Xét nghiệm máu này đo mức độ của một chất gọi là PSA. PSA thường được tìm thấy ở mức cao hơn bình thường ở nam giới bị ung thư tuyến tiền liệt. Nhưng mức PSA cao không có nghĩa là bạn đã bị ung thư
Ung thư da
- Khám da tổng quát: Bác sĩ sẽ hỏi và quan sát da của bạn để xem có các dấu hiệu bất thường nào không
- Tự kiểm tra da: Bạn có thể tự kiểm tra toàn bộ cơ thể của bạn qua gương để tìm dấu hiệu ung thư da
- Nội soi da: Bác sĩ sử dụng một thiết bị cầm tay để đánh giá kích thước, hình dạng và mô hình sắc tố của tổn thương da. Nội soi da thường được sử dụng để phát hiện sớm khối u ác tính.
Nên tầm soát ung thư ở đâu? Chi phí thế nào?
Hiện tại có rất nhiều cơ sở có thể tiến hành các xét nghiệm tầm soát ung thư. Một số địa chỉ uy tín mà bạn có thể đến để thực hiện dịch vụ tầm soát ung thư:
- Tại Hà Nội: Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, Bệnh viện Ung bướu Hà Nội, Bệnh viện K, Khoa Ung bướu bệnh viện Bạch Mai…
- Tại TP. Hồ Chí Minh: Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Đại học Y Dược Hồ Chí Minh, Bệnh viện Ung bướu TP. Hồ Chí Minh…
Những địa chỉ mà mình nêu bên trên đều là các bệnh viện công, sở hữu những trang thiết bị và những bác sĩ, chuyên gia đầu ngành về Ung bướu. Mức giá bạn phải chi trả cũng không quá đắt.
Trường hợp bạn có mức tài chính dư dả hơn có thể lựa chọn bệnh viện tư nhân. Một trong những bệnh viện tư nhân hàng đầu Việt Nam hiện nay về trang thiết bị, chế độ chăm sóc, dịch vụ cũng như nguồn nhân lực chất lượng cao đó chính là Bệnh viện quốc tế Vinmec.
Nếu bạn quan tâm đến gói dịch vụ tầm soát ung thư tại Vinmec bạn có thể tìm hiểu chi tiết các gói sàng lọc cũng như mức giá
Trên đây là những chia sẻ của mình về tầm soát hay sàng lọc ung thư. Mong rằng những chia sẻ này có ích với bạn, chúc bạn và người thân luôn có một sức khỏe tốt!
